سعید راد : وجود «مسعود کیمیایی» قبل از انقلاب برای ما نعمت بود

به مناسبت روز ملی سینما و در ادامه سلسله نشست‌های تاریخ شفاهی، موزه سینمای ایران در یک هفته هر روز گفت‌وگوی تفصیلی با یکی از عوامل تأثیرگذار سینمای ایران را منتشر کرد که این بار سراغ سعید راد رفتند.
به گزارش روابط‌عمومی موزه سینما، سعید راد با بیان اینکه متولد محله سنگلج است، گفت: زمانی که پنج‌ساله بودم پیش عموها، پدربزرگ و مادربزرگم بودم و با آنها از سنگلج به شمیران آمدیم؛ درواقع من بچه شمیران هستم.
او درباره حضورش در فیلم «صادق کرده» ساخته ناصر تقوایی بیان کرد: تهیه‌کننده این فیلم موافق حضور من در «صادق کرده» نبود. حتی یکی از بازیگران برای تهیه‌کننده نوشته بود که اگر سعید راد نقش صادق کرده را بازی کند، دیگر در آن دفتر فیلم بازی نمی‌کند و این حرف باعث رنجش من شده بود. به ناصر تقوایی گفتم دیگر نمی‌آیم و او در پاسخ به من گفت «یا صادق کرده را تو بازی می‌کنی یا من در آن دفتر فیلم نمی‌سازم» و در نهایت من نقش فیلم را بازی کردم.
او درباره علت مخالفت تهیه‌کننده صادق کرده، گفت: به دلیل اینکه بهروز وثوقی در آن دفتر فیلم‌های زیادی از‌جمله گوزن‌ها و خاک را کار کرده بود و این نقش را برای او در نظر گرفته بود. نقش تنگسیر را قرار بود من بازی کنم که به بهروز وثوقی داده شد و انتخاب درستی بود. شاید من نمی‌توانستم به آن شکلی که امیر نادری می‌خواست آن نقش را درآورم.
سعید راد با بیان اینکه قرار بود در فیلم «ناخدا خورشید» ساخته ناصر تقوایی بازی کند، گفت: داریوش ارجمند آن نقش را بسیار خوب بازی کرد؛ اما اگر من حضور داشتم، به شکل دیگری می‌شد؛ زیرا من اسحله وینچستر گرفته بودم و در خانه تمرین می‌کردم که نشد بازی کنم.
او با بیان اینکه «سفر سنگ» برای او یک شناسنامه بود، گفت: از مسعود کیمیایی در بازیگری درس‌های زیادی گرفتم. در شروع فیلم‌برداری تیپ کُردی درنمی‌آمد و مسعود کیمیایی می‌گفت یک جای کار ایراد دارد، من هم خیلی ناراحت شده بودم. یک‌دفعه آقای کیمیایی با بلندگویی که در دستش بود، با صدای بلند گفت سعید مشکل را پیدا کردم، گام‌هایت را بلندتر بردار و درست همان چیزی شد که می‌خواست. این جزئی‌نگری یعنی کارگردان به‌خوبی صحنه را می‌شناسد.
سعید راد خاطرنشان کرد: در فیلم «خط قرمز» که یکی از کارهای خوب من است، مسعود کیمیایی طوری حرکت‌ها را نقاشی می‌کرد که من به‌راحتی متوجه می‌شدم باید چه کاری انجام بدهم؛ یعنی من را از یک فضای معمولی درمی‌آورد و به یک آدم عصبی که خون بالا می‌آورد و در عین حال امنیتی بود، تبدیل کرد. در آن زمان کارگردان‌های خوب زیاد نبودند و وجود کارگردان‌هایی مانند مسعود کیمیایی نعمت بود.
او درباره دستمزد بازیگرها نیز توضیح داد: دستمزد محمدعلی فردین از همه ما بیشتر بود و بعد از او بهروز وثوقی و بعد من. البته دستمزدها متغیر بود. به‌عنوان مثال، دستمزدی که من برای فیلم «هدف» به خاطر پورسانت گرفتم، از فردین بیشتر بود. زمانی که فردین دستمزدش ۳۰۰ هزار تومان بود و بهروز وثوقی ۲۰۰ هزار تومان می‌گرفت، دستمزد من ۱۵۰ هزار تومان بود.
او با بیان اینکه قصه «عقاب‌ها» جدید بود گفت: در این فیلم سکانسی که من با اسلحه عراقی‌ها را می‌زدم و جمشید هاشم‌پور از هلیکوپتر می‌پرید، خیلی واقعی و طبیعی بود. یادم می‌آید وقتی برای اولین بار در سینما این فیلم را می‌دیدیم زمانی که هاشم‌پور از هلیکوپتر می‌پرید، مردم دست ‌زدند. مردم در فیلم‌‎ها قهرمان را دوست داشتند و در مقابل بازی‌ها در فیلم واکنش نشان می‌دادند. متأسفانه در‌حال‌حاضر سینمای ما قهرمان ندارد.
او درباره همکاری خود با احمدرضا درویش در فیلم «دوئل» نیز توضیح داد: آقای درویش من را خیلی دوست داشت و انصافا در فیلم دوئل پای من ایستاد. در آن زمان که از من دعوت کرد تا در این فیلم حضور داشته باشم، فیلم «متولد ماه مهر» او هم در حال اکران بود که به من گفت «متولد ماه مهر» در سینما آفریقا در حال اکران است. دوست دارم شما این فیلم را ببینید و با کار من آشنا شوید. من بعد از دیدن فیلم به دفتر او رفتم و درباره فیلم با هم صحبت کردیم. درویش در فیلم «دوئل» برای من فرش قرمز پهن کرد. در دوئل یک نقش منفی خولی‌منش چندوجهی که آن را بسیار دوست داشتم، توسط آقای درویش به من داده شد.
سعید راد با بیان اینکه یکی از بهترین نقش‌هایش «دوئل» است، خاطرنشان کرد: یادم می‌آید در اولین نمایش جشنواره در سینما سپیده زمانی که اسم من در اول فیلم آمد، مردم از خوشحالی دست می‌زدند و من از خوشحالی اشک می‌ریختم. بعد از سال‌ها دوباره با مردم فیلم می‌دیدم.
او با بیان اینکه بازی‌های هدیه تهرانی را دوست دارد، بیان کرد: هدیه تهرانی در جایی با او مصاحبه شده بود و پرسیده بودند که چرا در فیلم دوئل نقش بسیار کم را پذیرفته است؟ او در پاسخ گفته بود حضورم در این فیلم برای خوشامدگویی به سعید راد است. چنین رفتاری فقط از یک بازیگر حرفه‌ای برمی‌آید. هر وقت از من درباره بهترین بازیگر زن سؤال می‌کنند، من نام او را می‌گویم.
او با بیان اینکه بازیگر باید با دو موضوع آشنایی کامل داشته باشد، افزود: مهم‌ترین آن تکنیک بازی است که بازیگر باید بداند. یک بازیگر در کار با کارگردان‌هایی مانند مسعود کیمیایی و امیر نادری این مشخصه را به‌خوبی می‌تواند درک کند و من تکنیک بازی را از امیر نادری یاد گرفتم. مهم‌تر از تکنیک، حس بازیگری است که اگر هر دو را با هم داشته باشیم، یک بازیگر خوب هستیم.
او در پاسخ به این سؤال مبنی بر اینکه از روندی که از شروع بازیگری تا به امروز طی شده راضی است، پاسخ داد: اگر به عقب برمی‌گشتم، باز هم بازیگر می‌شدم. من هنوز هم تشنه تجربه در بازیگری هستم. سعی دارم فرم بدنم را نگه دارم و هنوز هم منتظر یک نقش خوب هستم. من معتقدم بودن یک بازیگر، وابسته به حضور مداوم او است و این بودن جلوی دوربین است. زمانی که دوربین دیجیتال شد از آن خوشم نمی‌آمد؛ اما بعد دیدم امروز دنیا با دیجیتال کار می‌کند.
سعید راد درباره بهترین بازیگران سینمای ایران بیان کرد: پیمان معادی بسیار بازیگر فیزیکالی است و حامد بهداد خوب بازی می‌کند. امیر جدیدی متین و فوق‌العاده ورزشکار خوبی است. چند نقش بسیار خوب از او دیده‌ام. شهاب حسینی آن‌قدر خوب بازی می‌کند که جایزه بین‌المللی گرفته است و هدیه تهرانی بازی‌های درخشانی دارد و همه فیلم‌های او حتی فیلم‌های تجاری‌اش را هم دیده‌ام.
گفتنی است سعید راد بعد از انقلاب در فیلم‌هایی مانند: ساخت ایران، مرز، خط قرمز، برزخی‌ها، عبور از میدان مین، دادشاه، عقاب‌ها، دوئل، پروانگی، گیرنده، چ، پایان خدمت و عشق و جنون نقش‌آفرینی داشته است.